سرگرمی های کارگاهی یا دکتر چوبکی نگو بلا بگوی 2- چرخ آبی موزه

گفته بودم که دکتر چوبکی قبل از دکتر بودنش، نجاره و طبق گفته خودش اگر در حال حاضر سه تا نجار در ایران باشه اولیش خودشه، دومیش خودشه و سومیش هرکس دیگه ای که ادعاش میشه.

صحت ادعا با مدعی، من فقط راوی هستم.

 یه بار ما داشتیم کار خودمونو انجام می دادیم که آقای مهندس لاغری پشت در کارخونه ظاهر شد و از اونجایی که در کارخونه مثل جگر زلیخاست و دل و روده کارخونه معلومه ما هم ظاهر شدنشو دیدیم. البته اون موقع نمی دونستیم آقای مهندسه.

بعد از چاق سلامتی، آقای مهندس گودرزی فاش کرد که شرکتشون داره در کنار کارهایی که در بنادر انجام میده، یه کار مربوط به سازه های آبی در موزه ملی ایران انجام میده و در به در دنبال کسی هست که بتونه قطعه ای رو که ایشون می خواد بسازه.

داستانو هم تعریف کرد که چه طور گشته و گشته تا از دانشگاه تهران و یه دانشگاهی توی آمریکا رد دکتر چوبکی رو پیدا کرده تا بتونه قطعه شو بسازه.

چیزی که یادم میاد سازه یه جور چرخ آبی بود که باید با چوب ساپلی ساخته می شد. چوب ساپلی چوب مناطق گرمسیری آفریقاست که توان تبادل آبی زیاد با محیط رو داره. اینا چیزایی که من از دکتر چوبکی یاد گرفتم. مثلا" اینکه چوب تا الی الابد با محیط اطرافش تبادل رطوبت داره ولی برای اینکه بشه باهاش چیزی ساخت باید تا یک حدی رطوبتش بیاد پایین. برای همین چوب رو که بصورت الوار در میارن باید بره خشک بشه. میشه چوب رو فرستاد خشک کن میشه هم بصورت سایه خشک و آفتاب خشک کرد تا به رطوبت ایده آل برسه. چوب خشک کن رفته ارزون تر از خشک شده طبیعیه و به دلیل اینکه چوب از زمانی که از جنگل بریده بشه تا به دست سازنده برسه زمان زیادی صرفش میشه، محصولات چوبی معمولا" گرون هستند.

یکی دیگه از کرامات دکتر چوبکی اینه که می تونه با نگاه تشخیص بده که داره به چوب چه درختی نگاه میکنه و با دست زدن بهش میزان رطوبتشو تشخیص می ده. هرچی هم برای من توضیح داده که تفاوت های رگه ها و رنگهارو از کجا تشخیص می ده، اگر شما از نوشته من چیزی دست گیرتون شده، منم همینطور.

برگردیم به بحث خودمون. این چرخ آبی چرخی بوده که توسط تقی الدین راصد اختراع شده. بنده خدا این آقا تقی خیلی بهش بی انصافی شده. چون من هرچی توی وب گشتم تا یه مطلب خوب در موردش تهیه کنم توی پستم بذارم نشد. بیشتر به عنوان ریاضی دان و منجم شناخته میشه و صفحه مربوط به ایشون هم در لغت نامه دهخدا فیل تره. به نظرم در موارد خاک بر سری هم دستی داشته وگرنه این جور مسائل که عمرا" فیل تر باشه. می گفتم کار این چرخ این بود که آب رو از ارتفاع پایین ببره سطح بالاتر. مهندس گودرزی یک سالی رو صرف پیدا کردن متنی کرده بود که چرخ رو شرح داده باشه چون اصلا" تصویر یا نقاشی که از اون دوران نداریم. بر اساس تعاریف و دانش مهندسی مکانیک دوباره چرخ و مکانیسم رو طراحی کرده بودند ولی نمی تونستند توپی وسطشو بسازند.

من هم مثل خیلیها به نظرم میومد که می تونند یه الوارو در ابعاد مورد نظر پیدا کنند بعد با استفاده از دستگاه تراش گردش کنند و اتصالاتو براش نصب کنند ولی دیدم نه اینطور نیست و ...

آخرش اینکه دکتر چوبکی چیزی رو که می خواستند ساخت که عکساشو براتون می ذارم.

برعکس فکر ما، دکتر چوبکی استوانه رو از طریق ساخت چندضلعی ساخت و بعدش اینقدر تعداد اضلاع رو زیاد کرد که دیگه قابل دیدن نبود و شروع به پرداختش کرد.

اینم کادو پیچش برای اینکه بره موزه. من عکسی در سایت موزه ملی ایران در این مورد ندیدم که بخوام بذارمش. خود مهندس گودرزی هم پیداش نیست تا ببینیم این چیزی که ساختیم در مجموعه اصلی چه کار می کنه و اصلا" مکانیزم کارش چیه.